Od 19. oktobra do 3. decembra, arheološki odsek Narodnog muzeja u Leskovcu obišao je 39 sela u opštini Lebane i evidentirao 130 lokaliteta u 37 naseljenih mesta.
Od ovog broja 87 su prvi put evidentirana, 19 sadrže ostatke iz praistorije, a 43 su iz rimskog i ranovizantijskog perioda.
Najviše pronađenih lokaliteta potiče iz srednjeg veka –ukupno 74. Zanimljivo je da za pet nije bilo moguće odrediti kojoj epohi pripadaju.
Ova istraživanja vršena su u okviru projekta „Rekognosciranje arheoloških lokaliteta na teritoriji opštine Lebane“. Projektni tim činili su arheolozi: kustos Vladimir Stojanović – rukovodilac projekta, muzejski savetnici Julijana Pešić i Smilja Jović i viši kustos Vladimir Stevanović.
Na početku su arheolozi pratili Hisarsku kosu kojom je, kako su saznali, nekada išao put koji najverovatnije potiče iz antičkog perioda i koji je vodio u srednjevekovni grad Hleban.
Savremeni put i magistrala do Lebana izgrađena je tek negde početkom 20. veka. Nešto novo o čemu će se tek pričati je lokalitet Strana 1, evidentirana u selu Petrovac.
Mnogi od ovih lokaliteta zanimljivi su i predmet su eksploatacije takozvanih divljih arheologa. U pitanju je razvijena pojava koja podrazumeva uključenost različitih struka i profesija.
I sva ova istraživanja nažalost su potvrdila nešto što nije bio njihov predmet, a što je odavno poznato, a to je da srpska sela nestaju.
Još 2019. godine resorno ministarstvo donelo je akcioni plan koji ima za cilj da se evidentiraju arheološki lokaliteti na teritoriji Srbije kako bi se izradila arheološka mapa.
Samo rekognosciranje podrazumevalo je, između ostalog, obilazak teritorije opštine Lebane koja zauzima površini od oko 340 kvadratnih kilometara. Iz rimskog i ranovizantijskog perioda evidentirana su 43 lokaliteta, od kojih 27 novih.
Svi oni mogu se podeliti u dve celine, jedna koja pripada Caričinom gradu i okolini, a posebno zanimljivo istraživačima bilo je to što su naišli na dosta ostataka koji ukazuju da je na ovom području bilo mnogo naselja iz rimskog doba. Postavlja se pitanje zašto je ovo područje bilo zanimljivo Rimljanima?
Pretpostavlja se zbog rude.
U okviru ovog projekta evidentrano je 20 naselje, od toga 15 novih.
Inače, projektni tim sastavljen od Vladimira Stojanovića, Julijane Pešić, Smilje Jović i Vladimira Stevanovića je 2018. godine dobio nagradu Mihailo Valtrović od strane Muzejskog društva Srbije kao najbolji stručni tim u Srbiji.